--NORVEÇ--

Konu: --NORVEÇ-- Perş. Ekim 09, 2008 3:59 pm

Norveç Avrupa ortalamasının üstünde yaşam standartına ve ekonomik gelişmişliğe sahip olduğu için Avrupa Birliği'ne girmek istememektedir. Zira, ülke kıyılarındaki petrol rezervlerinin zenginliği ve dünya ve Avrupa balıkçılık sektörünü elinde bulundurması ile tanınmaktadır. Avrupa Birliği'ne olumsuz yaklaşmalarının bir nedeni de balıkçılık sektörünü olumsuz etkileyeceği yönündeki çekinceleridir. Öte yandan; Norveç, İsviçre, İzlanda ve Lihtenştayn ile birlikte EFTA (Avrupa Serbest Dolaşım Örgütü) üyesidir ve bu örgütü terk edip AB'ye geçmeyi istememektedir.
Avrupa Birliği'nin ısrarları işe yaramamaktadır. Zira ülkede iki kere referandum yapılmış ikisinde de Avrupa Birliği'ne red çıkmıştır. Bugünlerde yapılan anketlerde AB'yi isteyenlerin oranı %40 civarındadır.
Norveç ayrıca bir NATO ülkesidir. Kuzey kutbunda Rusya ile ABD arasında dengeleyici role sahiptir.
Norveçin en önemli sorunu azalan ve yaşlanan nüfus sorunudur, ülkede yaşayan insanların sayısı beş milyon civarındadır ve işgücü eksikliği çekmektedir.
Öte yandan Avrupa'nın en pahalı ülkesidir.
Tarih
: Norveç tarihi
8.-11. yüzyıl arasında Norveç'te Vikingler olarak bilinen bir kavim hüküm sürmüştür. Savaşçı bir ulus olarak tanınan Vikingler batıda Britanya, İzlanda, Grönland ve hatta Kuzey Amerika'ya kadar ulaşarak sömürgeler kurdular. 1000 yılı civarında Hristiyan misyonerler Norveç'te Hristiyanlığı yaymaya başladılar. Norveç kralı I. Haakon Hristiyanlığı kabul etti. 1030 yılında Danimarkalılar Norveç'i ellerine geçirdiler. Norveç Danimarka kralı Knud'un kurduğu Kuzey Denizi İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi.
1521 yılında İsveç Kalmar Birliği'nden ayrıldı. Bu arada İskandinav ülkeleri Martin Luther tarafından Almanya'da başlatılan Protestan Reformu ile sarsıldı. Danimarka ve Norveç 1821 yılına kadar Danimarka-Norveç adı altında birlikte hareket etmeye devam ettiler. Kralları tekti ama yasaları, devlet kurumları ve orduları ayrı ayrı gelişmeye devam etti. 19. yüzyılın başlarında Norveç Napolyon Savaşları'yla temelinden sarsıldı. Fransa savaşı kaybedince Danimarka 1814 yılında imzaladığı Kiel Antlaşması uyarınca savaşı kazanan tarafın üyesi olan İsveç'e Norveç'i bırakmak zorunda kaldı. Norveçliler İsveç yönetiminden memnun kalmadılar. Ayaklanmalar baş gösterdi. Nihayet 1905 tarihinde İsveç Norveç'in bağımsızlığını tanıdı. Danimarka prensi VII. Haakon Norveç kralı ilan edildi.
Norveç I. Dünya Savaşı'nda tarafsız kaldı. II. Dünya Savaşı'nda da tarafsız kalma niyetinde olmasına rağmen 9 Nisan 1940 tarihinde Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. 8 Mayıs 1945 tarihinde Almanya'nın teslim olmasına kadar Norveç işgal altında kaldı. 1949 yılında Norveç NATO'ya üye oldu. 1960'ların sonlarında Norveç sularında keşfedilen petrol ve doğal gaz Norveç'e büyük bir refah kazandırdı. 1972 ve 1994'de yapılan referandumlarda Norveç halkı Avrupa Birliği'ne üyeliği reddetti. Norveç Avrupa Birliği ile olan ilişkilerini üyesi bulunduğu EFTA kurumu aracılığıyla sürdürmektedir. Günümüzde Norveç Birleşmiş Milletler raporlarına göre yaşam standartları bakımından dünyanın en ileri ülkelerinden biridir.

Coğrafya
Norveç, Kuzey Avrupa'nın en kuzey kısmını oluşturan İskandinav Yarımadası'nın en kuzey ülkesidir. Komşuları; doğu ve kuzeydoğuda İsveç, kuzeydoğuda Finlandiya ve Rusya Federasyonu olan ülkenin batıda Norveç Denizi dolayısı ile Atlas Okyanusu'na kıyısı vardır.
İklim
Bölgede kıyı boyunca ılıman iklim görülür. Kuzey Atlas akımının etkisiyle sıcaklık değişiklikleri ortaya çıkar. Arazi buzulludur. Çoğunlukla yüksek platolar ve dik dağların arasında verimli vadiler yer alır. Ovalar küçük ve dağınıktır. Kıyıda derinliklerden başlayan fiyortlar yer alır. Kuzeyde arktik tundra bölgesi vardır. Doğal afetlerden en sık görülenler de heyelan ve çığdır.
Deniz seviyesinden en yüksek noktası 2.469 metrelik rakımıyla Galdhøpiggen'dir.
Nüfus
Norveç halkının genel özelliği iklimden ve ekonomik rahatlıktan kaynaklanan rahatlıkları ve sakinlikleridir. Bireysel yaşam ön plandadır. Ülkede İngilizce anadil kadar etkilidir.
• Nüfus: 4.641.500 (Şubat 2006 tahmini)
• Nüfus artış oranı: %0.49 (2001 verileri)
• Mülteci oranı: 2.11 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
• Bebek ölüm oranı: 3.94 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
• Ortalama hayat süresi:
o Toplam nüfus: 78.79 yıl,
o erkeklerde: 75.87 yıl,
o kadınlarda: 81.92 yıl (2001 verileri)
• Ortalama çocuk sayısı: 1.81 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
• HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: 101 den az (1999 verileri)
o HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 1,600 (1999 verileri)
o HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 8 (1999)
• Ulus: Norveçli
• Nüfusun etnik dağılımı: Norveçliler, Sami 20,000
• Din: Evangelik Lutherciler %86, diğer Protestanlar ve Roma Katolikleri %3, diğer %1, bilinmeyen %10 (1997)
• Diller: Bokmål ve nynorsk adlandırılan iki yazı dilinden oluşan Norveççe (resmi)
• Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için verilerde toplam nüfusta: %100
Yönetim
• İdari bölümler: 19 bölge; Akershus, Aust-Agder, Buskerud, Finnmark, Hedmark, Hordaland, More og Romsdal, Nordland, Nord-Trondelag, Oppland, akers hus, Ostfold, Rogaland, Sogn og Fjordane, Sor-Trondelag, Telemark, Troms, Vest-Agder, Vestfold
• Bağımlı toprakları: Bouvet Adası, Jan Mayen, Svalbard
• Bağımsızlık günü: 7 Haziran 1905
• Milli bayram: Anayasa Günü, 17 Mayıs (1814)
• Anayasa: 17 Mayıs 1814, 1884 yılında değiştirilmiştir.
• Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlardan bazıları: CBSS (Baltik Ülkeleri Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi), ESA (Avrupa Uzay Ajansı),IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), NATO (Kuzey Atlantik Asemblesi), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü).

Norveç politik haritası
• GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 194.1 milyar $ (2005 verileri)
o GSYİH - reel büyüme: %2.7 (2000 verileri)
o GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %2, endüstri: %26, hizmet: %73 (1999)
• Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %2.9 (2000 verileri)
• İş gücü: 2.4 milyon (2000 verileri)
• Sektörlere göre işgücü dağılımı: hizmet %74, endüstri %22, tarım, ormancılık, balıkçılık %4 (1995)
• İşsizlik oranı: %3 (2000 verileri)
• Endüstri: Petrol ve gaz, gıda maddeleri, gemi yapımı, kağıt ürünleri, metaller, kimyasallar, kereste, madencilik, tekstil, balıkçılık
• Endüstrinin büyüme oranı: %3 (2000 verileri)
• Elektrik üretimi: 121.084 milyar kWh (1999)
• Elektrik tüketimi: 110.795 milyar kWh (1999)
• Elektrik ihracatı: 8.28 milyar kWh (1999)
• Elektrik ithalatı: 6.467 milyar kWh (1999)
• Tarım ürünleri: Arpa, diğer hububat, patates, et, süt, balık
• İhracat: 59.2 milyar $ (2000 verileri)
• İhracat ürünleri: Petrol ve petrol ürünleri, makine ve parça, metaller, kimyasallar, gemi, balık,silah
• İhracat ortakları: AB %73, ABD %5 (1999)
• İthalat: 35.2 milyar $ (2000 verileri)
• İthalat ürünleri: Makine ve parçaları, kimyasallar, metaller, gıda maddeleri
• İthalat ortakları: AB %66, ABD %10, Japonya (1999)
• Para birimi: Norveç Kronu (NOK)
o Para birimi kodu: NOK
• Mali yıl: Takvim yılı
• Norveç,dünyanın en zengin 6. ülkesidir.
İletişim
• Kullanılan telefon hatları: 2.735 milyon (1998)
• Telefon kodu: 47
• Radyo yayın istasyonları: AM 5, FM 650, kısa dalga 1 (1998)
• Radyolar: 4.03 milyon (1997)
• Televizyon yayını yapan istasyonlar: 360 (1995)
• Televizyonlar: 2.03 milyon (1997)
• Internet kısaltması: .no
• Internet servis sağlayıcıları: 13 (2000)
• Internet kullanıcıları: 2.36 milyon (Ekim 2000)
reel büyüme 3.2
Ulaşım
• Demiryolları: 4,012 km (12
• Karayolları: 91,180 km (1999)
• Su yolları: 1,577 km
• Boru hatları: Arıtılmış petrol ürünleri 53 km
• Limanları: Bergen, Drammen, Floro, Hammerfest, Harstad, Haugesund, Kristiansand, Larvik, Narvik, Oslo, Porsgrunn, Stavanger, Tromso, Trondheim
• Hava alanları: 103 (2000 verileri)
Türkiye/Norveç İlişkileri
Türkiye EFTA'yla ticari antlaşma imzalamış ve Norveçle olan ticari ilişkilerini gittikçe gelişmektedir.
Siyasi açıdan, Norveç'in Türkiye'deki ayrılıkçı güçleri desteklediği görülmektedir. Zira Norveç hükümeti Kürtlerin sorunları hakkında Türkiye'yi her zaman uyarmaktadır. Türkiye'den Norveç'e yapılan iltica başvurularında Türkiye'den göç edenlerin gösterdikleri sebeplerin başında Türkiye'de insan haklarının olmadıkları, asimilasyon yapıldığı, kültür ve dil kullanımında baskı yapıldığı, kendi kültürünü rahatlıkla yaşayamadıkları gelmektedir. Bu sebeplerle Norveç'e ilticaya başvuranlar kolaylıkla kabul edilmektedir.
Ülke dünya genelindeki sorunlu bölgelerin çözümlenmesindeki tavırlarıyla da tanınır. Sırbistan-Kosova, Etiyopya-Eritre, Fas-Batı Sahra, Doğu Timor, Bosna-Hersek sorunlarıyla ilgili diplomatik ilişkilerde bulunarak katkı yapmaktadır.
2008 Şubat ayında ülkeyi ziyaret eden Norveç yetkilileri, Türkiye ile Norveç arasında nitelikli işgücü paylaşımı olabileceği yönünde fikir beyan ettiler. Bu durumda Türkiye 100 bin işçiyi 6 ay içinde eğitimden geçirilerek (presentasyon sürecinden) Norveç'e gönderilebileceğini söyledi. Ancak henüz nitelikli işgücü transferinde ayrıntılar ortaya çıkmamıştır.